Khái niệm

Xen canh là trồng nhiều loại cây đồng thời trên cùng 1 diện tích. Mục tiêu là tăng hiệu quả sử dụng đất trong ngắn hạn

Hiệu quả kinh tế

• Lợi nhuận cao gấp đôi so với trồng đơn canh nhờ tận dụng tối đa diện tích đất và đa dạng sản phẩm.

• Giảm rủi ro “được mùa mất giá”.

• Đa dạng hóa cây trồng → nguồn thu nhập ổn định.

• Cây trồng bổ trợ lẫn nhau → tăng năng suất.

Hiệu quả xã hội

• Nhiều hoạt động chăm sóc & sản xuất, mang lại nguồn thu nhập phong phú cho người dân nông thôn.

• Nông dân học hỏi kỹ thuật mới khi áp dụng xen canh.

• Góp phần bảo vệ sức khỏe cộng đồng và môi trường.

Hiệu quả môi trường

• Cải thiện cấu trúc đất, tăng độ phì nhiêu thông qua việc luân phiên cây có rễ sâu và nông, cây họ đậu cố định đạm, giữ ẩm, hạn chế xói mòn đất.

• Giảm sử dụng phân bón hóa học và thuốc trừ sâu nhờ kiểm soát sâu bệnh tự nhiên, bảo vệ hệ sinh thái, nguồn nước và đặc biệt là sức khỏe đất.

• Tạo môi trường sống cho nhiều loại sinh vật có lợi, nâng cao sự đa dạng sinh học trong hệ sinh thái đồng ruộng.

Nguyên tắc kỹ thuật

1. Chọn lựa cây trồng phù hợp

• Cây có chu kỳ sinh trưởng khác nhau, tránh cùng lúc thu hoạch → giảm áp lực công việc, tiết kiệm nguồn lực.

2. Phân bố ánh sáng - nước - dinh dưỡng

• Không để cây cao che khuất ánh sáng của cây thấp (trừ cây ưa bóng).

• Hệ thống tưới & phân bón phải linh hoạt cho từng loại cây.

3. Duy trì cân bằng sinh thái

• Tạo môi trường cho côn trùng có lợi

• Sử dụng phân hữu cơ, giữ ẩm, hạn chế xói mòn

• Giảm phụ thuộc vào thuốc hóa học → sản xuất bền vững

Một số mô hình xen canh phổ biến:

1. Xen canh hồ tiêu và cà phê

Xem thêm về mô hình xen canh hồ tiêu và cà phê tại đây

2. Bí xen canh cải/su hào

Xem thêm về mô hình bí xen canh cải/su hào tại đây

3. Cải xen canh hành

4. Ngô xen cây họ đậu

Xem thêm về mô hình ngô xen cây họ đậu tại đây

Tài liệu tham khảo

https://ecomco.vn/trong-cay-xen-canh-bi-quyet-canh-tac-ben-vung-va-hieu-qua/

https://baothainguyen.vn/kinh-te/nong-nghiep/202007/hieu-qua-tu-xen-canh-cay-trong-3676D0B/

https://ktcc.edu.vn/xen-canh-la-gi/

https://abkhangnguyen.com/nong-nghiep-ben-vung-trong-xen-canh-vac/

https://wasi.org.vn/3741-2/

https://baoangiang.com.vn/xen-canh-hop-ly-nang-cao-hieu-qua-kinh-te-a356775.html